لوله کشی صنعتی
لوله‌کشی صنعتی یا پایپینگ (Piping) شاخه ای از لوله‌کشی است که بیشتر در خارج از ساختمان‌های مسکونی، و معمولاً در کارخانه‌های فرایندی، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها و… اجرا می‌شود. عبارت «پایپینگ» در زبان انگلیسی می‌تواند به خود «مجموعه لوله‌ها» نیز اشاره کند، در این صورت منظور از «پایپینگ» یک نیروگاه، «مجموعه لوله‌های» نیروگاه می‌باشد.
هدف مهندسان از پایپینگ، انتقال سیالات به صورت بهینه و مطمئن از نقطه ای به نقطه دیگر می‌باشد.
جنس لوله‌های صنایع فرایندی می‌تواند فولاد، آلومینیوم، پلاستیک، فایبرگلاس، مس و حتی چوب و بتن باشد. اجزای روی خط از قبیل فیتینگ‌ها، شیرها و سایر تجهیزات معمولاً وظیفه تشخیص و کنترل فشار، دما و دبی جریان سیال را بر عهده دارند و معمولاً در شاخه طراحی لوله‌کشی صنعتی یا پایپینگ مورد بررسی قرار می‌گیرند. سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی معمولاً در اسناد "نمودار خطوط لوله و ابزار دقیق (P&ID)" بایگانی می‌گردند.
در گذشته طراحی لوله‌کشی صنعتی یا پایپینگ "Drafting" خوانده می‌شد و نقشه‌های آن توسط دست و نقشه‌کش‌های صنعتی انجام می‌شد، اما امروزه این کار به کمک رایانه و توسط نرم‌افزارهای "طراحی به کمک رایانه CAD" انجام می‌شود.
لوله‌کشی تأسیسات، لوله‌کشی ای است که در انگلیسی "Plumbing" خوانده شده و بیشتر مردم با آن آشنا هستند. این نوع لوله‌کشی بیشتر در منازل مسکونی و برای فشارها و دماهای کاری پایین و انتقال آب و فاضلاب انجام می‌شود. لوله‌کشی آتش‌نشانی داخل منازل جزو همین دسته از لوله‌کشی است.
در بعضی کاربردهای خیلی پیشرفته و مهم از لوله‌هایی با آلیاژهایی از قبیل اینکونل، تیتانیوم، فولادهای زنگ نزن و سایر فولادهای گران‌قیمت استفاده می‌شود.
اجزایی که در سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی به کار می‌رود معمولاً شامل یک یا چند مورد از موارد زیر است:
- لوله
اصلیترین وظیفه را در سیستم پایپینگ، لوله ها بر عهده دارند. لوله (pipe) یک استوانه توخالی است که برای هدایت یا انتقال سیالات (مایعات و گازها) از یک مکان به مکان دیگر به کار می‌رود.
- شیر
- فیتینگ‌ها، شامل زانوی ۹۰ درجه، زانوی ۴۵ درجه، سه راه، تبدیل‌های هم مرکز و خارج از مرکزو…
- فلنج
فلنج‌ها دیسک‌های از جنس فولاد، چدن یا پلی اتیلن هستند که در اتصال لوله‌ها به هم کاربرد دارند.
- گسکت
- اتصالات قابل انبساط
- شیشه‌های رویت (Sight Glass)
- فیلترها و صافی‌ها
- اتصال عایقی (Insulation Joint)
استاندارد و اصول پایپینگ
استانداردهای مختلفی برای نحوه ساخت، استفاده، طراحی، انشعاب، اتصال، نصب و تست لوله مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین اصل در تمامی این استانداردها ، ایمنی در هنگام استفاده و کارکرد است. استانداردها در طول زمان دستخوش تغییر شده و دائما در حال بهبود و تکمیل شدن هستند.
استانداردهای مورد استفاده در اصول پایپینگ شامل ASME، ASTM، ANSI، AWWA، API ، PPI، AWS، PFI و MMS می‌شود. همان طور که در مقاله استاندارد لوله API مطرح کردیم، انسیتوی نفت و گاز آمریکا به عنوان قدیمی‌ترین سازمان، بیش از ۷۰۰ استاندارد برای لوله و ورق به ثبت رسانده است.
