فلنج برای چه استفاده می شود؟
فلنج یک روش اتصال لوله ها، دریچه ها، پمپ ها و سایر تجهیزات است تا یک سیستم لوله کشی ایجاد شود. همچنین دسترسی آسان به تمیز کردن، بازرسی یا اصلاح را فراهم می کند. فلنج معمولا جوش داده شده یا با پیچ دادن بسته می شوند. مفاصل فلنج بوسیله اتصال دو فلنج با یک واشر بین آنها برای ایجاد مهر و موم ساخته شده است. انواع فلنج بیشتر در صنعت پترو و صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع فلنج‌های لوله
- فلنج با سطح ساده (FLAT FACE)
در این نوع از فلنج‌ها سطح یک فلنج که باید در مقابل سطح فلنج دیگر قرار گیرد صاف می‌باشد. معمولاً فلنج‌های چدنی یا فولادی که در فشارهای کم کاربرد دارند از این نوع ساخته می‌شوند.
- فلنج با سطح برجسته (Raised face)
در این نوع فلنج‌ها سطح فلنج که در مقابل فلنج دیگر قرارگرفته و بر روی آن لایی قرار داده می‌شود نسبت به سطح کلی فلنج برجسته تر ساخته می‌شود. بر اساس استاندارد مقدار برجستگی در تمام اندازه‌ها برای کلاس‌های ۱۵۰و ۳۰۰ برابر ۱.۶mm و کلاس‌های بالاتر برابر ۶.۴mm می‌باشد. در قسمت برجستگی ممکن است سطح کاملاً صیقلی (smooth finish) یا دارای شیار (serrated finish) باشد واین شیارها به‌صورت هم مرکز ویا حلزونی می‌باشد که روش ساخت آن در استاندارد (mss-sp-۶) مشخص گردیده‌است (معمولاً عمق شیارها ۰.۴mmوفاصله آن از هم ۰.۸mmمی‌باشد)
- فلنج نر و ماده (Male & Female)
صفحه این نوع فلنج‌ها که به صورت جفت وجود دارد یکی دارای برآمدگی (به ارتفاع ۶.۴mm) و دیگری تو رفتگی (به عمق ۵mm) می‌باشد.
- فلنج با صفحه دارای زبانه و شیاردار (Tongue & Groove facing)
این نوع فلنج نیز به صورت جفت وجود دارد و همانند فلنج نر و ماده بوده با این تفاوت که قطر داخلی زبانه و شیار تا سوراخ فلنج (مسیر جریان) ادامه ندارد و بنابراین لایی (gasket) را روی قطر داخلی و خارجی خود نگه می‌دارد و همین باعث می‌شود لایی (gasket) از خوردگی و فرسودگی محفوظ بماند. ساختمان زبانه و شیار مینیمم سطح لایی نوع مسطح را ایجاب می‌کند و بنابراین تحت فشار پیچها کمترین بار و ماکزیمم راندمان اتصالی (joint efficiency) ممکنه برای لائی‌های مسطح را خواهد داشت. دراین نوع اتصال میزان برآمدگی زبانه ۶٫۴mm و میزان عمق شیار برابر ۵mm می‌باشد.
به‌طور کلی هفت نوع فلنج پلی اتیلن در خطوط لوله با جوش لب به لب بکار می‌روند که در زیر آورده شده‌اند:
- Blind Flange یا فلنج کور:
یک صفحه گرد بسته که در پایان میسر لوله‌کشی و مسیرهای دارای فشار به کار می‌رود. این نوع فلنج و همچنین پیچ‌های آن عموماً فشار بیشتری نسبت به دیگر فلنج‌ها تحمل می‌کند که ماکزیمم این فشار در مرکز آن قرار دارد. با توجه به کلاس فلنج می‌تواند فشار متناسب را تحمل کند.
- Weld Neck Flange یا فلنج گردن دار جوشی:
فلنج گردندار دارای یک گردن مخروطی است که شعاع این گردن در انتها با قطر لوله برابر و به آن جوش می‌شود. وجود این گردن باعث تقویت تحمل فلنج می‌گردد. این نوع فلنج برای تحمل فشارهای بالا و دماهای زیر صفر و همچنین بارهای نوسانی و ارتعاشی مناسب است.
- Slip on Flange یا فلنج روکار:
این نوع فلنج در سرویس‌های معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نصب آن ساده است و مقاومت آن در برابر فشار داخلی دو سوم و در برابر بار خستگی یک سوم فلنج گردن دار و هزینه نصب آن مقداری بیشتر است.
- Lap joint Flange یا فلنج لبه دار:
همانند فلنج معمولی است که لایه پایینی وجود نداشته و انتهای آن پخ دارد و لوله در سر دیگر جوش لب به لب می‌شود. این فلنج با سیال تماس ندارد و هزینه آن از فلنج گردندار یک سوم بیشتر است و مقاومت در برابر تنش آن تنها یک دهم فلنج گردندار است.
- Socket weld Flange یا فلنج با جوش محفظه ایی:
همان‌طور که از اسم آن پیداست این فلنج محفظه‌ای دارد که لوله درون آن قرار می‌گیرد. اگر این فلنج از داخل هم جوشکاری شود، مقاومت در برابر خستگی آن یک و نیم برابر و مقاومت استاتیکی آن برابر فلنج Slip on می‌شود.
- Screw Flange یا فلنج رزوه ایی:
درون این فلنج‌ها رزوه کار شده‌است و لوله می‌تواند درون آن پیچ شود. از مزایای این فلنج‌ها عدم احتیاج آنها به جوشکاری است. البته در صورت لزوم و فشارهای بالا می‌توان از جوش نیز در آنها استفاده کرد. کارایی این فلنج‌ها در فشارهای بالا است.
- Orifice Flange یا اریفیس فلنج:
این فلنج در واقع همان فلنج گردندار و در برخی موارد روکار است که در راستای شعاع دارای سوراخ است. این سوراخ‌ها به منظور اندازه‌گیری جریان سیال مایع یا گاز استفاده می‌شود.
