امروزه جهت تامین گاز و آب مورد نیاز ساکنان ساختمان ها و منزل های مسکونی از لوله سیاه و لوله گالوانیزه استفاده می شود. ما برای پخت و پز یا گرمایش منزلمان به گاز نیاز داریم و از طرفی دیگر برای زنده ماندن و زندگی کردن به آب آشامیدنی نیاز داریم. به منظور دستیابی به آب و گاز مورد نیازمان از لوله ها استفاده می کنیم و استفاده از این منابع بدون استفاده از لوله ها امکان پذیر نیست. در نتیجه می توان لوله ها را یکی از مهم ترین تجهیزات انتقال سیالات مهم و مورد نیاز برای منازل و ساختمان نامید. لوله سیاه و لوله گالوانیزه دو لوله ی پرکاربرد برای انتقال سیالات آب و گاز هستند.
لوله سیاه:
در واقع لوله سیاه همان لوله فولادی می‌باشد که جنس آن بر پایه آهن بوده و درصد کمی نیز حاوی عنصرکربن می‌باشد. از آنجایی که ظاهر این لوله‌ها کدر و سیاه می‌باشد وعملیات ثانویه و سطحی رویشان انجام نشده است به لوله سیاه معروف هستند.لوله های فولادی می تواند توسط جوشکاری یا کوپلینگ های دیگر مکانیکی مانند رزوه و فلنج به یکدیگر متصل شوند بنابراین این لوله‌ها برخلاف لوله مانیسمان دارای درزجوش هستند.
لوله گالوانیزه:
لوله گالوانیزه نوعی لوله ی فولادی است که با فلز روی(Zn) پوشش داده می شود. لوله های گالوانیزه مدت زیادی از مهمترین اجزا در خطوط آبرسانی بوده و همچنان استفاده می شود.
لوله ی گالوانیزه نمی تواند برای خطوط گازرسانی استفاده شود زیرا پوشش روی (zn) ایجاد شده می تواند پوسته پوسته شده و باعث مسدود شدن جریان شود. با این حال لوله های گالوانیزه کاربردهای زیاد دیگری دارند. از این لوله ها می توان در فنس کشی، داربست گذاری، لوله کشی فاضلاب، آبیاری کشاورزی و پروژه های ساخت و ساز بزرگتر استفاده کرد و طول عمر تقریبی ۴۰ ساله دارند.
اگرچه پوشش روی (zinc) از خوردگی لوله جلوگیری می کند اما خوردگی لوله های گالوانیزه سریعتر از لوله های مسی و لوله های PVC اتفاق می افتد. کنده شدن پوشش روی (Zn) در لوله های گالوانیزه ممکن است در نهایت به از هم پاشیدگی لوله منجر شود.
با اینکه امروزه لوله های ایمن تر و مقاوم تر از لوله های فولادی سیاه و لوله های گالوانیزه تولید شده است اما هنوز هم این لوله ها کاربرد گسترده ای در ساختمان ها و منازل دارند.
نکته ای که بایستی به آن توجه شود این است که استفاده از هر نوع لوله باید مطابق با مشخصات پروژه باشد و همواره از یک نوع لوله جهت انتقال آب و گاز به منازل استفاده شود و استفاده از انواع مختلف لوله در یک سیستم توصیه نمی شود.
تفاوت ها و شباهت های لوله سیاه و لوله گالوانیزه:
- لوله سیاه و لوله گالوانیزه هردو از جنس فولاد هستند اما لوله گالوانیزه به وسیله فلز روی پوشانده می شود و به همین دلیل هم گرانتر از لوله ی سیاه است.
- برای انتقال گازها، بهتر است از لوله سیاه استفاده شود از طرفی آن ها برای انتقال آب مناسب نیستند زیرا سریعا با آب واکنش می دهند و دچار زنگ زدگی و پوسیدگی می شوند. برای انتقال آب بهتر است از لوله گالوانیزه استفاده شود زیرا مقاومت آن ها در برابر پوسیدگی و خوردگی بالا است و در برابر آب دچار زنگ زدگی و پوسیدگی نمی شوند اما نمی توان از این لوله ها برای انتقال گاز استفاده کرد.
- لوله سیاه همانند لوله گالوانیزه از فولاد ساخته می شود با این تفاوت که لوله گالوانیزه با لایه ای از فلز روی (zinc) پوشش داده می شود در حالی که لوله سیاه چنین پوششی ندارد.
